چیستان هدردهی آب در کویر

به گزارش اقتصادآنلاین، علی شمس‌اردکانی در شرق نوشت: واژه بیابان- بی‌آبان- گویای طبیعت بی‌آبی در زبان فارسی و در پهنه‌های سرزمین‌های ایرانی از کردستان سوریه تا کاشغر در غرب چین است؛ چنانکه  امیر‌الشعرای دوره سلجوقی،‌ معزی فرموده:

«از حلب تا کاشغر میدان سلطان سنجر است»

اختراع قنات، سرداب و آسیای بادی عمودی (Persian Wheel)  نشانه نبوغ پیشینیان ما در تمدن ایرانی و قرون گذشته برای مبارزه با خشک‌دستی طبیعت بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

‌متأسفانه سیاست‌های اجرائی مربوط به مصرف آب در ایران، از زمان تشکیل وزارتخانه آب و برق در دهه 1340، باوجود کوشش فراوان در ایجاد شبکه‌های نوین آبیاری، ساخت سدها و آبخوان‌ها برخلاف هدف، بیابان‌زایی را گسترش داده و به کمیابی آب در سرزمین ما افزوده است. این میراثی نامتناسب از نسل حاضر با دستاوردهای گذشته ایرانیان در کار آب است. قنات‌های خشکیده در سراسر ایران‌زمین و به‌ویژه در یزد، بهترین گواه ناکارآمدی و نادرستی سیاست‌ها و رویکردهای نسل حاضر درباره آب زندگی‌آفرین بوده است. البته بوروکرات‌ها کماکان خود را مالک این مهم می‌دانند؛ بدون آنکه مفاهیم توسعه و آمایش را آموخته باشند(1)؟!‌ اکنون وزیر محترم نیرو با دید علمی، در پی جست‌وجوی راه عاقلانه و اقتصادی برای کاهش مصرف آب در استان کویری یزد هستند. این وظیفه همگان است که برای پاسخ دادن به پرسش وزیر محترم بکوشیم. پیشنهاد من هم مثل جناب وزیر خنک‌کردن ساختمان‌ها در استان یزد، بدون استفاده از کولر آبی است. وزیر محترم به‌درستی اعتراض دارد که چگونه در شهر یزد 400 هزار کولر، در ماه‌های طولانی گرمی هوا، میلیون‌ها مترمکعب آب «‌‌هدر» می‌دهند. اگر جناب وزیر جویای راه‌حل هستند، پیش‌نیاز رهایی از هدردهی آب در کویر قیمت‌گذاری صحیح آب کمیاب در کشور است. از آنجا که در دنیای معاصر آب ‌و‌ هوا دیگر مجانی نیستند و شکل کالایی دارند، صرفه‌جویی در هزینه واقعی آب و هوا می‌تواند هزینه تغییر شیوه‌ها را تأمین کند. قیمت‌گذاری در حیطه تخصص مهندسان آب نیست و بهای آن را باید بر اساس ارزش «مابازایی (Opportunity Cost به دست آورد. تئوری‌های پروفسور هتلینگ (Hoteling) راهگشای خوب این مدل قیمت‌گذاری برای ذخایر کاهنده در مقدار و تمام‌شدنی‌ها است. براساس‌‌این باید قیمت‌گذاری آب در ایران به‌ویژه در کویر را با محاسبه معکوس قیمت آب شرب تجاری (آب در بطری) به‌ دست آورد؛ چون آبی که در کولرهای آبی مصرف می‌شود، آب تصفیه‌شده قابل نوشیدن است. پس از اینکه قیمت آب معلوم شد، طبق ماده 12 قانون حمایت از تولید می‌توان معادل قیمت نهایی این آب کمیاب را به‌عنوان کالای صرفه‌جویی‌شده صرف تأمین هزینه‌های سرمایه‌ای شیوه جایگزین کرد.البته برای تفهیم قیمتی آب نزد مردمان، حداقل باید یک سال کار اجتماعی/اقتصادی گسترده و فراگیری به‌صورت کمپین ملی انجام شود. مثلا باید ارزش فعلی (Present Value) را از دید تعهد اجتماعی نسل حاضر برای زندگی و رفاه نسل‌های آتی با همگان به گفت‌وگو گذاشت و آموزش داد. باید اطلاع‌رسانی و آموزش را به‌ گونه‌های مختلف در محافل، جراید و رسانه‌­ها مرور و پیگیری کنیم تا بتوانیم کارایی اقتصادی آب، انرژی و سرمایه را افزایش داده و به اشتغال‌زایی و افزایش تولید ملی کمک کنیم. مبادا شتابزدگی و بی‌برنامگی موجب شود که مانند اصلاح ضروری قیمت بنزین در ورطه پوپولیسم افتد.

پیشنهاد حاضر بر دو اصل بنا شده است:

1. جانشین‌کردن کولرهای آبی با بازگشت به سیستم سردابی و بادگیری معکوس به کمک کمپرسور یخچالی روی اصل کارنو (Carnot) در انتقال سرما و گرما

2. به کارگیری هوای سردابی و قناتی با هوای آزاد محیط به‌عنوان منبع برودت در فصل گرما و منبع گرمایش در فصل سرما، با کمک پمپ حرارتی (Heat Pump).

ویژگی پمپ حرارتی که نمونه آن در همه یخچال‌های برقی خانگی وجود دارد، در این است که می‌تواند برودت را با فشار کمپرسور از محیط گرم‌تر به محیط سردتر مجاور منتقل کند. البته اگر هوای محیط تأمین‌کننده برودت (مثل هوای داخل سرداب‌های یزد) یا در هر مکان که از عمق هشت‌متری زمین بتواند مبادله هوا کند، از درجه هوای مطلوب کمتر باشد، کارایی برق مصرفی در پمپ حرارتی برای خنک‌کردن فضای کار و نشیمن بسیار بالاتر می‌رود.

فرض کنید در یک روز گرم تابستانی درجه حرارت در یزد بالای 40 درجه سانتی‌گراد و گرمای مطلوب در محل کار و نشیمن 25 درجه باشد. می‌دانیم در این حالت هوای سرداب بیش از 10 درجه از هوای محیط سردتر است. بنابراین باید مکنده هوا برای پمپ حرارتی را از سرداب یا چاه قنات گذاشت و با هزینه کم در گرمای قلب‌الاسد یزد فضاهای زیستی را خنک کرد و در حد مطلوب نگه داشت. خانه‌های قدیمی در مناطق گرمسیری هوا را از سرداب‌ها می‌گذراندند و حتی بدون نیاز به بادبزن هوای طبقه همکف را تا حدی خنک می‌کردند. در شهرستان اردکان یزد قناتی وجود داشت که در 10متری عمق خانه‌ها گردش می‌کرد که دمای هوا و آب موجود در دهلیز و پایاب‌های آن در طول سال ثابت و 20 درجه بود. این دهلیزها پناهگاه ساکنان خانه در روزهای گرم سال بود. این سرمایه ملی با سازه‌های آجری و راه‌پله‌های وسیع در زیرزمین به یک حوض خانه و پایاب منتهی می‌شد. هرچند آن قنات را نسل ما خشکانده ولی هوای خنک کماکان در 10متری پایین وجود دارد که با یک هواساز به‌سادگی قابل‌انتقال به سطح زمین است. جالب اینکه همین هوا در روزهای سرد سال همان درجه حرارت حدود 20 درجه سانتی‌گراد را دارد که می‌تواند با یک پمپ حرارت با مصرف برق بسیار کم، منبع حرارت خوبی برای ساختمان‌ها باشد بدون اینکه سوخت مستقیما صرف ایجاد گرما و تولید گازهای گلخانه‌ای شود. البته پمپ‌های حرارتی چند فصلی با یک والو برگشت‌پذیر می‌توانند در طول سال سرما و گرمای مطلوب را تأمین کنند؛ بدون اینکه ذره‌ای آب مصرف کنند.

 [1]کتاب «فهم توسعه» اثری جاودان از استادم پروفسور داگلاس نورث خواندنی است.

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: خشکسالی کم آبی قنات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۹۰۹۱۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نحوه تعویض پکینگ برج خنک کننده

به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، زمان تعویض پکینگ برج خنک کننده باید به پارامترهای مختلفی توجه کرد تا بالاترین راندمان را به دست آورد. در طول مدت کار کولینگ تاور، قطعاتی از برج از جمله پکینگ نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. بنابراین تعویض صحیح و به موقع پکینگ برج خنک کننده از تخریب برج و استهلاک اجزای داخلی برج جلوگیری می‌کند.

پکینگ برج خنک کننده در کولینگ تاورها، سطحی برای ایجاد تماس بین آب و هوا و سطحی برای تبادل انرژی و انتقال حرارت ایجاد می‌کند. با گذشت زمان و به علت تبخیر دائم آب در برج با افزایش غلظت مواد محلول در آب شاهد رسوب گرفتگی در پکینگ برج خنک کننده خواهیم بود؛ اغلب رسوب‌ها از جنس کلسیم و منیزیم هستند.

رسوب گرفتگی در پکینگ برج خنک کننده، می‌تواند مشکلاتی را به دنبال داشته باشد. پکینگ‌هایی که دچار رسوب زیاد شده‌اند؛ نمی‌توانند عملکرد خود را به درستی انجام دهند و در نتیجه راندمان برج خنک کننده به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده و دمای آب خروجی به شدت افزایش پیدا می‌کند.

به طور کلی در طی دوران عمر مفید برج خنک کننده، قطعاتی از برج از جمله پکینگ نیاز به تعویض پیدا می‌کنند؛ تعویض صحیح و به موقع پکینگ برج خنک کننده از تخریب برج و استهلاک اجزای داخلی برج جلوگیری می‌کند. در تعویض پکینگ برج خنک کننده باید جنس و نوع پکینگ مورد توجه قرار گیرد. با توجه به نوع پکینگ روش تعویض پکینگ می‌تواند متفاوت باشد.

انواع پکینگ برج خنک کننده

انواع پکینگ برج خنک کننده به طور کلی شامل سه دسته پکینگ‌های فیلم، پکینگ های اسپلش و چوبی تقسیم می‌شوند که نوع چوبی آن با توجه به آسیب به محیط زیست و تخریب جنگل‌ها توصیه نمی‌شود. پس به طور کلی دو دسته پکینگ فیلم و اسپلش داریم.

پکینگ فیلم براساس نوع مواد تشکیل دهنده آن به دو دسته پکینگ فیلم PVC (Polyvinyl chloride) و پکینگ P (Polypropylene) تقسیم می‌شوند. پکینگ‌های PVC برای دماهای پایین تا ۵۰ درجه سانتی گراد و پکینگ‌های P.P برای دماهای ۵۰ درجه سانتی گراد تا ۸۰ درجه سانتی گراد مناسب است و افزایش دمای آب به بیش از ۸۰ درجه سانتی گراد باعث دفرمگی و از دست دادن استحکام پکینگ می‌شود.

پکینگ‌های فیلم با گام‌های مختلف ۱۲، ۱۴،۱۶، ۱۹، ۲۰ الی ۳۰ سانتی متر تولید می‌شود که هرچه قدر گام‌ها کمتر باشد، بازده پکینگ بیشتر است. از طرفی نیز این عامل باعث تشکیل سریع‌تر رسوب در پکینگ می‌شود. به طور استاندارد پکینگ‌های فیلم با استاندارد گام ۱۹ توصیه می‌شود که هم بازده خوبی دارند و هم از رسوب آب در پکینگ نسبت به گام‌های کوچک‌تر بهتر است و عملکرد بهتری نیز دارد.

پکینگ‌های فیلم PVC، معمولاً با چسب مخصوص که استحکام خود را تا ۶۰ درجه سانتی گراد حفظ می‌کند به هم متصل می‌شود و پکینگ‌های فیلم P.P با نوعی جوش التراسونیک به یکدیگر متصل می‌شود. پکینگ‌های فیلم در ابعاد استاندارد و در یک بلوک ۳۰×۳۰×۱۲۰ سانتی متر تولید می‌شود. ضخامت پکینگ های فیلم در حدود ۴۰۰ میکرون تا ۵۰۰ و ۶۰۰ میکرون است. از انواع دیگر پکینگ‌های فیلم به دو نوع دیگر پکینگ فیلم جریان متقاطع (Film Cross Flow) و پکینگ فیلم فلوت (Film Flute Fill) را نام برد.

پکینگ های اسپلش در انواع مختلفی وجود دارد و این نوع پکینگ‌ها به دلیل خواصیت توری مانندی که دارند اجازه تشکیل رسوب را نمی‌دهند و به پکینگ‌های ضد رسوب معروف هستند. پکینگ‌های اسپلش از آن جهت که مواد تشکیل دهنده آنها P می‌باشد، مقاوت خوبی تا دمای بالا و در حدود ۸۰ درجه سانتی گراد آب را دارند.

چون توری‌های آن ضخامت بالاتری دارند در مقابل افزودنی‌های مجاز به آب برج خنک کننده و اسید شویی مقاومت بیشتری را نسبت به پکینگ های فیلم دارند. ضخامت پکینگ نت اسپلش (یکی از انواع پکینگ‌های اسپلش) در حدود ۳ میلی متر است. پکینگ‌های نت اسپلش در ابعاد استاندارد ۳۰×۳۰×۱۲۰ قابل تولید هستند.

تعیین نوع پکینگ برج خنک کننده

نحوه‌ی طراحی مهم‌ترین عواملی هستند که در تعیین انواع پکینگ به آنها توجه می‌شود. این فرآیند کیفیت و درجه حرارت آب را نیز تعیین می‌کند. در مناطق که آب دارای املاحی است که احتمال رسوب دارند باید اطمینان حاصل شود که بسته بندی به واسطه این رسوبات مسدود نشده و عملکرد آن را کاهش نمی‌دهد. برای آب‌هایی که آلوده کم و یا متوسط دارند، جریان عمودی، یا متقاطع بزرگ‌تر از جمله گزینه‌هایی است که می‌تواند انتخاب شود. برای آب‌هایی که به شدت آلوده هستند، باید از شبکه یا پاشش مورب استفاده شود. در صورت که پاشش مورب کوچک کار آمد نباشد لازم است که از پاشش های مورب بزرگ‌تری استفاده شود.

پاکسازی و بهسازی پکینگ برج خنک کن

اقدامات لازم جهت پاکسازی و بهسازی پکینگ برج خنک کن و رسوب زدایی آن پیشنهاد می‌گردد. اول هر فصل کاری قبل از اینکه کولینگ تاور راه اندازی شود. ابتدا پکینگ‌ها با فشار بالای آب شست و شو داده شود تا پکینگ‌ها عمر بیشتری را کار کنند و رسوب پکینگ کولینگ تاور که تشکیل شده است، از بین برود و در اضافه کردن ادتیوها و مواد ضد قارچ و جلبک و اسید شویی مقدار مناسب به آب برج اضافه شود.

مراحل تعویض پکینگ برج خنک کننده

مراحل تعویض پکینگ برج خنک کننده و نحوه تعویض پکینگ برج خنک کن به شرح زیر است:

ابتدا باید پمپ‌های برج خنک کننده و فن برج خنک کننده را خاموش کنیم

صافی برج خنک کننده و رسوب گیرها را از مدار خارج نمائیم

آب موجود در تشتک برج خنک کننده را از طریق شیر تخلیه آب خارج کنیم

پکینگ‌های کارکرده را از برج خنک کننده خارج کرده

تمامی ذرات خرد شده پکینگ‌ها وذرات قابل مشاهده را از برج خارج کرده به طوری که داخل برج خنک کننده تمیز شود

پکینگ‌های برج خنک کننده را درون برج خنک کننده جانمایی نمائیم

صافی برج خنک کننده و رسوب گیرها را به مدار برج خنک کننده باز گردانیم

برج خنک کننده را روشن کنیم

پمپ برج خنک کننده را نیز روشن نمائیم

دلایل تعویض پکینگ‌های برج خنک کننده

از دلایل تعویض پکینگ برج خنک کن، ورود آب بی کیفیت با TDS و سختی بالا به داخل دستگاه است. در این مورد می‌توان بوسیله سختی گیر رزینی و فیلترهای تصفیه نظیر شنی و کربنی، زمان تعویض را به تعویق انداخت. بنابراین می‌توان با یک هزینه نسبتاً جزئی، از این اقدام جلوگیری نمود. البته امروزه کاربرد دیونایزر نیز موجب کاهش عمر گرفتگی سطوح خنک کننده یا اصطلاحاً پوشال‌های کولینگ تاور می‌گردد.

PH مناسب آب برج جهت تعویض پکینگ برج خنک کننده

PH مناسب آب برج باید در محدوده ۶.۵ تا ۷.۵ باشد. این محدوده از PH آب بهترین شرایط برای جلوگیری از تشکیل رسوب است. اگرچه برای اضافه کردن محلول‌های اسیدی می‌توان PH آب را تا ۸.۵ نیز افزایش تا متناسب با میزان اسیدی که اضافه می‌شود PH آب برج در محدوده ۶.۵ الی ۷.۵ باشد.

قیمت تعویض پکینگ برج خنک کننده

قیمت پکینگ های برج خنک کننده به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله موارد تأثیرگذار بر قیمت سطح پر کن متریال سازنده آن است. طراحی منحصر به فرد و ابعاد قالب پکینگ، باعث افزایش بهای تمام شده این قطعه به سبب میزان مصرف مواد اولیه می‌شود. درجه کیفی مواد سازنده و درصد خلوص این مواد به همراه ضخامت ورقه‌های سطح پر کن از موارد تأثیرگذار بر هزینه ساخت این محصول است. قیمت تعویض پکینگ برج خنک کننده به پارامترهایی چون ابعاد برج خنک کننده و تعداد بلوک‌های آن و نوع برج خنک کننده (مدور، مکعبی و ابارا بودن) وابسته است.

این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.

کد خبر 6098101